Być atletycznym. Co to tak na prawdę oznacza? Aby odpowiedzieć na to pytanie należałoby zdefiniować czym jest atletyka i określić jej kluczowe składniki i cechy. Do tego użyłem wuja Google.
W języku polskim otrzymywałem nastepujące wyniki dla słowa atletyka– “dziedzina sportu obejmująca biegi, skoki, rzuty, chód sportowy, boks, zapasy oraz podnoszenie ciężarów”. Lub jako “ogół ćwiczeń sportowych”. Dla słowa atletyczny – “człowiek o mocnej budowie ciała i wielkiej sile fizycznej”.
Z kolei wpisując athleticism – the combination of qualities such as speed, strength, and agility that are characteristic of an athlete. [tłum. kombinacja cech takich jak prędkość, siła i zwinność, które są charakterystyczne dla sportowca].
Będąc szczerym to naprawdę niewiele pomogło. Nie jest to nic konkretnego, czego można użyć, niczego specyficznego, co można wynieść. Po poszukiwaniach odpowiedzi zdałem sobie sprawę, że trzeba wziąć sprawy w swoje ręce. Początkowo opierałem się na pracy eksperta od siły i kondycji – Tudora Bompy i wypisałem 7 składowych – podstawowe cechy motoryczne. Po kilku rozważaniach utworzyła się lista 10 kluczowych składowych “atletyzmu”.
- Siła – zdolność do generowania siły
- Szybkość – zdolność do minimalizowania czasu wykonywanego ruchu
- Moc – zdolność do generowania maksymalnej siły w minimalnym czasie
- Wytrzymałość aerobowa – maksymalna ilość pracy, którą zawodnik może wykonać, mierzona przez zużycie tlenu
- Wytrzymałość anaerobowa – maksymalna praca wykonana podczas maksymalnego, krótkotrwałego wysiłku fizycznego
- Balans i koordynacja – zdolność do wykonywania złożonych przestrzennie i czasowo ruchów z precyzją
- Zwinność – zdolność do szybkiego poruszania się z jednego wzorca ruchowego do drugiego
- Stabilność – zdolność zapobiegania ruchowi w jednej części ciała podczas tworzenia ruchu w innej
- Gibkość – elastyczność w ruchu
- Odporność psychiczna – zdolność do wyjścia poza strefę komfortu
Wybierając 10 składowych pojawiły się 3 dodatkowe pytania:
- Która z nich jest najważniejsza?
- Jak oceniać i jakie obrać standardy?
- Jak uwzględniać wszystkie składowe w planie treningowym?
Po wyznaczeniu 10 kluczowych składników atletyzmu postanowiłem aby je uporządkować według potrzeb. Jednakże to narzucało pewne ograniczenia. Nie mogłem ich uporządkować od 1 do 10. Stwierdziłem aby je pogrupować, ponieważ wszystkie są równie ważne. Stworzyłem więc 3 warstwy, do których przydzieliłem poszczególne składowe wyznaczając tym samym piramidę potrzeb.
Warstwa zielona (dla kobiet – morska) stanowi fundament całego systemu. Najpierw potrzebujemy podstawowego poziomu gibkości, stabilności, balansu i koordynacji. Jeśli brakuje nam tych elementów, postęp będzie wolniejszy, a ryzyko kontuzji zwiększone.
Warstwa żółta to siła i wytrzymałość aerobowa. Gdy mamy naszą bazę zaczynamy ją rozbudowywać podstawową pracą nad siłą i wytrzymałością aerobową. Staje się to trampoliną do skoku do warstwy czerwonej.
Warstwa czerwona to teren zaawansowanego atlety. To warstwa, do której wszyscy chcą wkroczyć. Obejmuje moc, prędkość, zwinność i pracę beztlenową. To również warstwa, która niesie ze sobą największe ryzyko. Jeśli brakuje nam któregokolwiek z elementów poniższych warstw, objawi się to tutaj. Oznacza to, że kontuzje są bardziej prawdopodobne, a osiągnięcie szczytowej wydajności sportowej jest utrudnione.
Jeśli chodzi o Twój własny rozwój sportowy, musisz zachować obiektywizm i spojrzeć na swoją kondycję fizyczną i atletyzm w sposób klarowny i bezstronny. Przedstawiony system daje pewne ramy do podejmowania lepszych decyzji dotyczących tego, co należy najpierw skorygować. Szkielet ten pozwala nam skupić się na naszych słabych stronach. Priorytetowo traktuje ciało jako jeden organizm i podkreśla fakt, że jesteś tak silny, jak twoje najsłabsze ogniwo. Nieuznanie swoich najsłabszych komponentów doprowadzi do narastających kontuzji i trwałej słabości.